Hamd âlemlerin rabbi olan Allah’a, salât
ve selam efendimiz Rasûlullah’a, ehli beytine, ashabına ve yolunu takip
eden mü’minlere olsun.
İmam Müslim (rahimehullah)’ın Ömer (radıyallahu anhu)’dan tahriç ettiği meşhur Cibril hadisinde Cibril (aleyhisselam) Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem)’e "Bana ihsan hakkında haber ver" dediğinde Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) "Allah’ı görüyormuş gibi ibadet etmendir. Her ne kadar sen Onu göremiyorsan da O seni görmektedir" buyurmuştur. Bunun evvelinde İslam’ın ve sonra İman’ın tarifini yapmış ve hadisin sonunda da "O gelen Cibril’di. Size dininizi öğretmek için geldi" buyurmuştur.
Böylece dinin mertebelerini ve son mertebe olarak ihsan mertebesini
beyan etmiştir. Yani ihsan mertebesi İslam, yani zahiri söz ve ameller
ve İman, yani batini söz ve amellerden sonra gelen, başka bir tabirle
İslam ve İmana mebni olan bir mertebedir. Buna binaen sorulan soruya
muhtasar cevap olarak şöyle diyebiliriz: