ŞADOK-POMELO-AĞAÇ KAVUNU-CITRUS MEDİCA

 "O, Kendisinden isteyebileceğiniz her şeyi size verdi. Allah'ın nimetini saymak isterseniz sayamazsınız! Doğrusu insan çok zalim, çok nankördür."

(İbrahim suresi 34.ayet meali) 

 İkramı bol,nimetleri sonsuz Yüce Rabbimin güzel adı ile başlarım...
Sizlere pek çoğumuzun bilmediği,hatta hiç adını duyup görmediği bir meyveden bahsetmek istiyorum.Turunçgiller ailesini saymak istediğimizde,pek çoğumuz şunları sayarız:
Turunç,limon,portakal,mandalina,greyfurt...Ama bu ailenin bir ferdi daha var o da pomelo veya diğer isimleri,şadok,ağaç kavunu,çin greyfurdu.Bu isimlerin hepsi resimde gördüğünüz meyveye ait.
Bu meyve evimize Mersin pazarından geldi.Eşim pomeloyu greyfurt olarak alırken pazarcı bunun greyfurt olmadığını söylemiş.İnternette biraz araştırınca fazla olmasa da hakkında bilgiler bulunan bir kaç yere rastladım.Allah bilir dünyada daha ne çeşit meyve ve yiyecek vardır,ama biz haberdar değiliz.Bırakın dünyayı işte ülkemizde yetişen pomelodan bile daha yeni haberdar olduk.Rabbimizin hazinesi ne kadar geniş,subhanAllah.
Şadok ile ilgili önce kendi izlenimlerilerimi paylaşayım.
Görünüş olarak greyfurtu andırsa da,şekil olarak biraz armuta da benziyor.Kabuğu kalın ve bol lifli bir meyve şadok.Kabuğunun kokusu,limon ile greyfurt arası bir rayihaya sahip.İç açıcı,ferahlatıcı bir kokusu var.
Pomelonun dilimlerinin zarları kalın,bıçak yardımı ile kolayca ayrılıyor.Bu zarlar yenilmiyor çünkü acı.Dilimlerin içindeki kırmızıya yakın pembe renkli kısım ise lezzetli ve tatlı.Greyfurt gibi ekşi değil ve lezzeti de greyfurtttan farklı.Özellikle çocuklar bu kısmı çok sevdiler.
Pomelonun reçeli de yapılıyormuş,ama reçelde kullanılan kısmı sadece kabukları.Şadok reçeli tarifi hep bu şekilde yer almış.
****
Şimdide pomelo ile ilgili bilgileri aktarayım...
Diğer İsimleri: Çin Greyfurdu, Shaddock, pomelo Egzotik bölgelerin kutsal olarak da nitelendirdiği pomelo. Ağaç Kavunu, Şadok olarakta bilinir.
(Citrus medica), turunçgiller (Rutaceae) familyasından meyvesi yenen bir bitki türü. Kalın ve sert kabuğu ile bilinir. Genelde bir süre saklandıktan sonra ya da hamur işlerinin içine katılarak tüketilir. Bazı kültürlerde meyve çayı yapımında kullanılır. Ağaç kavunlarının en çok yetiştiği yerler Akdeniz çevresi, Hindistan’ın bazı bölgeleri ve Güney ile Orta Amerika’dır. Ağaç kavunu yavaş büyüyen bir ağaçtır. 3 yaşına geldiğinde meyve vermeye başlar. Meyvesinin boyu eninden büyük genelde 12-15 cm arasındadır. Kabuğu kalın, sert ve kokuludur.
Pomelonun Faydaları: Tatlı ve ekşi meyveli çeşitleri olan ağaç kavunu Hesperidin isimli bir glikozit içermekte ve bu madde P vitamini etkisi göstererek kılcal damarları kuvvetlendirmektedir. Ağaç kavunu safrayı yok eder, safradan kaynaklanan kusmayı önler. Kabızlığı giderir, mide ve ciğerlerin hararetini keser, mide ve kalbi kuvvetlendirir, kalp çarpıntısını giderir, sıtmaya iyi gelir. Ağaç kavununu veya yaprağını koklamak baş ağrısını geçirir, ferahlatır. Yaprakları hazmı kolaylaştırır, nefesi rahatlatır. Yaprağı ezilerek suyu balla karıştırılıp günde üç kez birer çorba kaşığı yenirse mesane iltihabına iyi gelir.

Çekirdekleri ezilip aç karnına su ile içilirse bağırsak kurtlarını düşürür. Çekirdeğinin kabuğu dövülüp akrep sokan yere konursa şifalı gelir. Çekirdeklerinin külü diş diplerine ve ödemlere sürülmesi faydalı olur. Kabuğu çiğnenirse ağız kokusunu giderir. Kabuğunun suyu ile yaralar pansuman yapılırsa şifalı gelir. Yılan sokmada suyunu içmek iyi gelir. Kabuğu hazmı kolaylaştırır.
Kurutulmuş meyveler güveleri kaçırmak için elbise arasına konulmaktadır. Yine, meyve kabuğu sirke içinde bir müddet bırakılıp sonra çamaşırlar içine bırakılırsa, güvenin zarar vermesini önler. Kabuklarının küllerinden merhem yapılıp sürüldüğünde varisi geçirir, külü cüzzam yaralarına sürülürse iyi gelir. 5 gram kuru meyve kabuğu dövülüp bir bardak su ile içildiğinde mide sancısını geçirir. Yelleri giderir.Soğuktan ağrıyan dişlerin üzerine konduğunda ağrıyı dindirir. Çiçeğini koklamak dimağı kuvvetlendirir. Şehveti ve erkekliği artırır.
Pomelo Nasıl Kullanılır? Limondan büyük, kalın kabuklu ve sarı renkli olan ağaç kavunu meyvesinin günümüzde kabuğu, yaprağı ve çiçeğinden yararlanıldığını, Güney Avrupa ülkelerinde pastacılık, şekerleme, reçel yapımında, çiçek ve yapraklarının ise parfüm sanayiinde kullanılır,odununun ise Hindistan'da baston yapımında kullanıldığı bilinmektedir. Çiçeği açılmadan toplanır, 5 gün su içerisine bırakılır ve acılığı gidene kadar her gün suyu değiştirilir, sonra balla karıştırılarak marmelat yapılır, kış mevsiminde soğuk algınlığında, bronşit hastalığında, nefes darlığında bu karışımdan bir miktar yenirse şifalı gelir. Dahilen kullanılan günlük yaprak miktarı 40 gramı geçmemelidir.

Yetiştirilmesi:-5 Derecenin altına düşmeyen sıcaklıklarda, bol güneşli ev içi pencere önü veya balkonlarda 50 litrelik saksı içerisinde yetiştirilebilir. Bahçe ortamında hem daha uzun boy ve genişlikte ağaç olur, bol meyve elde edilir.